Ãâ·ÑºÚÁÏÍø

S? m?t mát ng??i thân

Bereavement

Below is a Vietnamese translation of our information resource on bereavement. You can also view our other Vietnamese translations.

Th?ng tin n¨¤y d¨¤nh cho ng??i m?t m¨¢t ng??i th?n, gia ?¨¬nh, b?n b¨¨ c?a h?, ±¹¨¤ b?t k? ai mu?n t¨¬m hi?u th¨ºm v? v?n ?? n¨¤y.

Tr¨ºn trang n¨¤y, b?n s? t¨¬m th?y th?ng tin v?:

  • c¨¢ch m¨¤ m?i ng??i th??ng th??ng ti?c sau m?t m?t m¨¢t
  • n?i th??ng ti?c ch?a ???c gi?i quy?t
  • n?i nh?n s? gi¨²p ??
  • ngu?n th?ng tin kh¨¢c
  • c¨¢ch m¨¤ b?n b¨¨ ±¹¨¤ ng??i th?n c¨® th? gi¨²p ??.

S? m?t m¨¢t ng??i th?n l¨¤ g¨¬?

S? m?t m¨¢t ng??i th?n l¨¤ m?t s? tr?i nghi?m ?au bu?n nh?ng ph? bi?n. H?u h?t ch¨²ng ta, t?i m?t s? th?i ?i?m trong cu?c ??i, s? tr?i nghi?m s? ra ?i ho?c m?t m¨¢t nh?ng ng??i ch¨²ng ta y¨ºu th??ng.

Tuy nhi¨ºn, trong cu?c s?ng h¨¤ng ng¨¤y, ch¨²ng ta r?t ¨ªt khi ngh? ±¹¨¤ n¨®i v? c¨¢i ch?t, c¨® l? b?i v¨¬ ch¨²ng ta ¨ªt ph?i ??i di?n v?i n¨® h?n nh?ng th? h? tr??c. ??i v?i h?, s? ra ?i c?a anh trai hay ch? g¨¢i, b?n b¨¨ ho?c ng??i th?n, l¨¤ m?t ph?n ph? bi?n trong cu?c s?ng tu?i th?, ho?c trong su?t nh?ng n?m tr??ng th¨¤nh. ??i v?i ch¨²ng ta, nh?ng s? m?t m¨¢t n¨¤y th??ng x?y ra giai ?o?n sau c?a cu?c ??i. V¨¬ v?y, ch¨²ng ta kh?ng c¨® c? h?i t¨¬m hi?u v? s? th??ng ti?c - c?m nh?n n¨® nh? th? n¨¤o, ?i?u g¨¬ n¨ºn l¨¤m, ?i?u g¨¬ l¨¤ ¡®b¨¬nh th??ng¡¯. V¨¤ ch¨²ng ta kh?ng c¨® kinh nghi?m v? vi?c ch?p nh?n n¨®.

M?c d¨´ v?y, ch¨²ng ta v?n ph?i ???ng ??u khi ch¨²ng ta cu?i c¨´ng c?ng ph?i ??i m?t v?i s? m?t m¨¢t ng??i m¨¤ ch¨²ng ta y¨ºu th??ng. Ch¨²ng ta l¨¤ nh?ng c¨¢ th? ri¨ºng bi?t ±¹¨¤ c¨® nh?ng c¨¢ch ri¨ºng ?? th??ng ti?c - nh?ng c¨® nh?ng kinh nghi?m m¨¤ h?u h?t ch¨²ng ta chia s? trong l¨²c th??ng ti?c.

Ch¨²ng ta tr?i qua n?i th??ng ti?c nh? th? n¨¤o

Ch¨²ng ta th??ng ti?c sau m?i m?t m¨¢t, nh?ng th??ng ti?c nh?t l¨¤ sau c¨¢i ch?t c?a ng??i m¨¤ ch¨²ng ta y¨ºu th??ng. N?i th??ng ti?c kh?ng ch? l¨¤ m?t c?m x¨²c, m¨¤ l¨¤ m?t chu?i nh?ng c?m x¨²c. Ph?i m?t m?t th?i gian ?? tr?i nghi?m ch¨²ng ±¹¨¤ m?i ng??i c¨® c¨¢ch tr?i nghi?m theo nh?p ?i?u ri¨ºng.

Ch¨²ng ta h?u h?t s? th??ng ti?c ng??i m¨¤ ch¨²ng ta ?? quen bi?t ???c m?t th?i gian. Tuy nhi¨ºn, ng??i ?? t?ng c¨® thai ch?t l?u ho?c ?? b? s?y thai ho?c ?? m?t con s? sinh, c?ng s? c¨® c¨´ng m?t c¨¢ch th??ng ti?c. H? c?n c¨® s? quan t?m ±¹¨¤ ch?m s¨®c t??ng t?.

M?i ng??i c¨® th? tr?i qua nhi?u cung b?c c?m x¨²c kh¨¢c nhau khi th??ng ti?c. Nh?ng c?m x¨²c n¨¤y kh?ng xu?t hi?n theo th? t? c? th? n¨¤o. ??i khi, m?t c?m x¨²c c¨® th? quay l?i sau khi b?n ngh? n¨® ?? qua r?i. M?t s? ng??i ch¨²ng ta s? kh?ng h? c¨® nh?ng c?m x¨²c n¨¤y.

S?c

Sau c¨¢i ch?t c?a nh?ng ng??i th?n ho?c b?n b¨¨, h?u h?t ch¨²ng ta r?i ±¹¨¤o t¨¬nh tr?ng s?c, b?i v¨¬ ch¨²ng ta kh?ng th? tin r?ng ?i?u ?¨® th?c s? x?y ra. H? c¨® th? c?m th?y v?y ngay c? khi c¨¢i ch?t ?? ???c d? ?o¨¢n.

T¨¬nh tr?ng t¨º li?t v? m?t c?m x¨²c n¨¤y ??i khi c¨® th? gi¨²p ¨ªch cho vi?c th?c hi?n c¨¢c th? t?c th?c t? quan tr?ng, ch?ng h?n nh? li¨ºn l?c v?i ng??i th?n ±¹¨¤ t? ch?c tang l?. Tuy nhi¨ºn, c?m x¨²c kh?ng th?c t? n¨¤y c¨® th? tr? th¨¤nh v?n ?? n?u n¨® ti?p t?c qu¨¢ l?u. Nh¨¬n th?y thi th? ng??i ?? m?t, ??i v?i m?t ±¹¨¤i ng??i, c¨® th? l¨¤ c¨¢ch quan tr?ng ?? b?t ??u v??t qua n?i ?au n¨¤y.

??i v?i nhi?u ng??i, l? tang ho?c l? t??ng ni?m l¨¤ m?t s? ki?n khi ?i?u ?? x?y ra th?c s? b?t ??u th?m ±¹¨¤o l¨°ng h?. C¨® th? ch¨²ng ta ?au bu?n khi nh¨¬n th?y thi th? ho?c tham d? ?¨¢m tang, nh?ng ??y l¨¤ c¨¢ch n¨®i l?i t?m bi?t v?i ng??i m¨¤ ch¨²ng ta y¨ºu th??ng. V¨¤o th?i ?i?m ?¨®, b?n c¨® th? c?m th?y qu¨¢ ?au ??n khi ph?i ?i d? ?¨¢m tang. Nh?ng n?u kh?ng l¨¤m v?y, nhi?u ng??i s? c?m th?y h?i ti?c ±¹¨¤o nh?ng n?m sau n¨¤y.

Ph? nh?n

Tuy nhi¨ºn,t¨¬nh tr?ng t¨º li?t n¨¤y s? s?m bi?n m?t ±¹¨¤ thay ±¹¨¤o ?¨® l¨¤ c?m gi¨¢c ph? nh?n. B?n c?m th?y kh¨® kh?n khi ph?i ch?p nh?n ?i?u ?? x?y ra. B?n c?m th?y kh¨® kh?n khi thuy?t ph?c b?n th?n v? s? m?t m¨¢t n¨¤y m?c d¨´ b?n bi?t ?¨® l¨¤ s? th?t. B?n c?m th?y b?n th?n ch? th??ng c?m ng??i ?? khu?t. B?n ch? mu?n, b?ng c¨¢ch n¨¤o ?¨®, t¨¬m th?y h?, th?m ch¨ª ?i?u n¨¤y r? r¨¤ng l¨¤ kh?ng th?. ?i?u n¨¤y khi?n b?n c?m th?y kh¨® th? gi?n ho?c kh¨® t?p trung ±¹¨¤ b?n c¨® th? c?m th?y kh¨® ng? ngon. Nh?ng gi?c m? c¨® th? r?t kh¨® ch?u.

M?t s? ng??i c?m th?y r?ng h? ¡®th?y¡¯ ng??i h? y¨ºu th??ng ? kh?p m?i n?i h? t?i - tr¨ºn ???ng ?i, c?ng vi¨ºn, xung quanh nh¨¤, b?t c? n?i n¨¤o m¨¤ h? ?? d¨¤nh th?i gian b¨ºn nhau.

T?c gi?n ±¹¨¤ t?i l?i

B?n c¨® th? c?m th?y t?c gi?n ±¹¨¤o th?i ?i?m ?¨® - v?i c¨¢c b¨¢c s? ±¹¨¤ y t¨¢ l¨¤ nh?ng ng??i ?? kh?ng th? ng?n ch?n ???c c¨¢i ch?t, v?i c¨¢c ng??i b?n ±¹¨¤ h? h¨¤ng l¨¤ nh?ng ng??i ?? l¨¤m ch?a ?? ho?c th?m ch¨ª v?i ng??i ?? r?i xa b?n b?i c¨¢i ch?t. Th?m ch¨ª b?n c¨® th? c?m th?y t?c gi?n b?n th?n v¨¬ ?? kh?ng th? l¨¤m g¨¬ h?n.

M?t c?m x¨²c ph? bi?n kh¨¢c l¨¤ s? t?i l?i. B?n c¨® th? t? ?n l?i m?i ?i?u b?n ?? mu?n n¨®i ho?c ?? l¨¤m. Th?m ch¨ª b?n c¨® th? ngh? r?ng, b?ng c¨¢ch l¨¤m nh?ng ?i?u kh¨¢c nhau, b?n c¨® th?, b?ng c¨¢ch n¨¤o ?¨®, ng?n ch?n c¨¢i ch?t. T?t nhi¨ºn, c¨¢i ch?t th??ng n?m ngo¨¤i kh? n?ng ki?m so¨¢t c?a m?i ng??i ±¹¨¤ ng??i m?t ?i ng??i th?n c?n ???c nh?c nh? v? ?i?u n¨¤y. B?n th?m ch¨ª c¨® th? c?m th?y t?i l?i n?u b?n th?n th?y nh? nh?m khi ng??i th?n y¨ºu c?a m¨¬nh qua ??i sau m?t c?n b?nh ?au ??n ho?c g?y ?au bu?n. C?m gi¨¢c nh? nh?m n¨¤y l¨¤ t? nhi¨ºn, d? hi?u ±¹¨¤ r?t ph? bi?n.

Bu?n b?

Tr?ng th¨¢i k¨ªch ??ng n¨¤y th??ng theo sau nh?ng l¨²c bu?n l?ng l? ho?c s? thu m¨¬nh ±¹¨¤ im l?ng, khi b?n ch? mu?n ? m?t m¨¬nh. Nh?ng thay ??i c?m x¨²c ??t ng?t n¨¤y c¨® th? khi?n b?n b¨¨ ho?c ng??i th?n b?i r?i, nh?ng ??y l¨¤ m?t ph?n b¨¬nh th??ng c?a s? th??ng ti?c. 

M?c d¨´ b?n c?m th?y b?t k¨ªch ??ng h?n, nh?ng c¨¢c giai ?o?n tr?m c?m s? tr? n¨ºn th??ng xuy¨ºn h?n theo th?i gian. Th?nh tho?ng, b?n c¨® th? tr?i qua nh?ng n?i th??ng ti?c, do ng??i, ??a ?i?m ho?c s? v?t k¨ªch ho?t ±¹¨¤ g?i l?i k? ?c v? ng??i ?? m?t.

Ng??i kh¨¢c c¨® th? th?y kh¨® hi?u ho?c l¨²ng t¨²ng khi b?n ??t nhi¨ºn b?t kh¨®c m¨¤ kh?ng c¨® l? do r? r¨¤ng. ? giai ?o?n n¨¤y, c¨® th? b?n mu?n tr¨¢nh xa nh?ng ng??i kh?ng hi?u ho?c kh?ng chia s? n?i th??ng ti?c. Tuy nhi¨ºn, vi?c tr¨¢nh m?t ng??i kh¨¢c c¨® th? t¨ªch l?y r?c r?i cho t??ng lai ±¹¨¤ th?ng th??ng c¨¢ch t?t nh?t l¨¤ b?t ??u quay l?i cu?c s?ng b¨¬nh th??ng (s?m nh?t c¨® th?) sau kho?ng m?t ±¹¨¤i tu?n.

Trong th?i gian n¨¤y, ng??i kh¨¢c c¨® th? th?y r?ng b?n ?ang d¨¤nh ph?n l?n th?i gian ch? ?? ng?i, kh?ng l¨¤m g¨¬ c?. Th?c t?, b?n c¨® th? ngh? v? ng??i m¨¤ b?n ?? m?t, ?n ?i ?n l?i c? qu?ng th?i gian t?t ??p ±¹¨¤ th?i gian t?i t? m¨¤ b?n ?? t?ng c¨® v?i ng??i ?y. ?i?u n¨¤y c¨® th? l?ng l? nh?ng l¨¤ ph?n c?n thi?t ?? ch?p nh?n s? ra ?i.

Khi th?i gian qua ?i, n?i th??ng ti?c d? d?i v? s? m?t m¨¢t s?m b?t ??u phai nh?t. Ch?ng tr?m c?m gi?m d?n ±¹¨¤ khi ?¨® ta c¨® th? ngh? v? nh?ng ?i?u kh¨¢c ±¹¨¤ th?m ch¨ª nh¨¬n v? t??ng lai. Tuy nhi¨ºn, c?m gi¨¢c m?t ?i m?t ph?n c?a b?n th?n kh?ng bao gi? ho¨¤n to¨¤n bi?n m?t.

N?u m?t ?i ng??i b?n ??i, b?n s? lu?n c¨® c¨¢c nh?c nh? li¨ºn t?c v? t¨¬nh tr?ng ??c th?n m?i c?a m¨¬nh khi nh¨¬n th?y c¨¢c c?p ??i kh¨¢c b¨ºn nhau ±¹¨¤ h¨¬nh ?nh v? c¨¢c gia ?¨¬nh h?nh ph¨²c tr¨ºn ph??ng ti?n truy?n th?ng. Tuy v?y, m?t th?i gian sau b?n c¨® th? c?m th?y nh? m¨¬nh s?ng l?i, d¨´ m?t ph?n cu?c s?ng c?a b?n ?? m?t ?i. Th?m ch¨ª nhi?u n?m sau, ??i khi b?n v?n th?y m¨¬nh n¨®i chuy?n nh? th? ng??i b?n ??i ?? m?t v?n c¨°n ? b¨ºn c?nh.

Ch?p nh?n

Nh?ng tr?i nghi?m kh¨¢c nhau n¨¤y c¨® th? ch?ng ch¨¦o ±¹¨¤ th? hi?n theo nh?ng c¨¢ch kh¨¢c nhau ? nh?ng ng??i kh¨¢c nhau. H?u h?t ch¨²ng ta h?i ph?c sau s? m?t m¨¢t ng??i th?n quan tr?ng trong v¨°ng m?t ??n hai n?m. T?n c¨´ng ngh? thu?t c?a n?i th??ng ti?c l¨¤ ?? ng??i ?? m?t ra ?i ±¹¨¤ b?t ??u m?t cu?c s?ng m?i. T?m tr?ng c?a b?n s? t?t l¨ºn, gi?c ng? ???c c?i thi?n ±¹¨¤ n?ng l??ng tr? l?i b¨¬nh th??ng. B?n tr? v? v?i con ng??i b¨¬nh th??ng c?a m¨¬nh, th?m ch¨ª b?t ??u ham mu?n t¨¬nh d?c tr? l?i.

D¨´ v?y, v?i c¨¢c n?n v?n h¨®a kh¨¢c nhau, con ng??i ??i ph¨® v?i c¨¢i ch?t theo c¨¢ch ri¨ºng c?a h?. M?t s? c?ng ??ng xem c¨¢i ch?t nh? ch? l¨¤ m?t b??c trong chu k? li¨ºn t?c c?a s? s?ng ±¹¨¤ c¨¢i ch?t; thay v¨¬ l¨¤ m?t "d?u ch?m h?t". Nghi th?c ±¹¨¤ l? tang c¨® th? c?ng khai ±¹¨¤ c¨® t¨ªnh th? hi?n ho?c ri¨ºng t? ±¹¨¤ tr?m l?ng. ? m?t s? n?n v?n h¨®a, th?i gian ?? tang th??ng c? ??nh, ? m?t s? kh¨¢c, th?i gian n¨¤y l?i kh?ng c? ??nh. C?m x¨²c c?a ng??i m?t ng??i th?n ? c¨¢c n?n v?n h¨®a kh¨¢c nhau c¨® th? gi?ng nhau, nh?ng c¨¢ch h? th? hi?n r?t kh¨¢c nhau.

Tr? em ±¹¨¤ thanh thi?u ni¨ºn

M?c d¨´ tr? em c¨® th? kh?ng hi?u ? ngh?a c?a c¨¢i ch?t khi c¨¢c em c¨°n qu¨¢ nh?, nh?ng c¨¢ch c¨¢c em c?m nh?n s? m?t m¨¢t ng??i th?n c?ng kh¨¢ gi?ng v?i ng??i l?n. Ngay t? th?i th? ?u, tr? em ?? bi?t th??ng ti?c ±¹¨¤ c?m th?y n?i ?au bu?n to l?n.

Tuy nhi¨ºn, tr?i nghi?m c?a c¨¢c em v? th?i gian kh¨¢c v?i ng??i l?n; c¨¢c em c¨® th? tr?i qua c¨¢c giai ?o?n ?au bu?n kh¨¢ nhanh. Trong nh?ng n?m ??u ?i h?c, tr? em c¨® th? c?m th?y c¨® tr¨¢ch nhi?m v? c¨¢i ch?t c?a ng??i th?n, do ?¨® c¨¢c em c?n ???c tr?n an r?ng ?¨® kh?ng ph?i l?i c?a c¨¢c em. Ng??i tr? c¨® th? kh?ng n¨®i v? n?i th??ng ti?c c?a m¨¬nh v¨¬ s? t?o th¨ºm g¨¢nh n?ng cho ng??i l?n xung quanh.

N?i th??ng ti?c v¨¬ m?t ng??i th?n c?a tr? em ±¹¨¤ thanh thi?u ni¨ºn, c?ng nh? nhu c?u ?? tang c?a c¨¢c em, kh?ng n¨ºn b? b? qua khi m?t th¨¤nh vi¨ºn trong gia ?¨¬nh qua ??i. V¨ª d?, c¨¢c em n¨ºn ???c tham gia ±¹¨¤o vi?c s?p x?p ?¨¢m tang.

M?t ng??i th?n do t? t?

C¨® th? r?t kh¨® ch?p nh?n c¨¢i ch?t do t? t? c?a ng??i m¨¤ b?n quen bi?t. Ngo¨¤i nh?ng c?m x¨²c th?ng th??ng c?a n?i th??ng ti?c v¨¬ m?t ng??i th?n, c¨°n c¨® nhi?u c?m x¨²c m?u thu?n v?i nhau. B?n c¨® th? c?m th?y:

  • gi?n d? v?i ng??i ?¨® v¨¬ ?? t? k?t li?u ??i m¨¬nh.
  • ph? nh?n vi?c h? ?? l¨¤m.
  • b?i r?i kh?ng hi?u t?i sao h? l¨¤m v?y.
  • t?i l?i - h?u h?t m?i ng??i t? t? v¨¬ tuy?t v?ng: sao b?n l?i kh?ng nh?n ra c?m x¨²c c?a ng??i ?? m?t?
  • t?i l?i v¨¬ kh?ng th? ng?n c?n c¨¢i ch?t c?a h? - b?n c¨® th? ?n l?i nh?ng kho?ng th?i gian m¨¬nh ? b¨ºn ng??i ?? m?t ±¹¨¤ t? h?i li?u m¨¬nh c¨® th? ng?n ch?n c¨¢i ch?t ?¨® kh?ng
  • lo l?ng v? vi?c ng??i ?? m?t c¨® ?au ??n kh?ng
  • vui v¨¬ b?n kh?ng c¨°n ph?i ch?u ??ng n?i ?au bu?n c?a h? n?a
  • nh? nh?m v¨¬ kh?ng c¨°n ph?i h? tr? ng??i ?¨® ho?c ??i ph¨® v?i ? ngh? ±¹¨¤ th?i th¨²c t? t? c?a h?
  • x?u h? v? vi?c h? ?? l¨¤m - ??c bi?t n?u v?n h¨®a ho?c t?n gi¨¢o xem t? t? l¨¤ t?i l?i ho?c ? nh?c
  • mi?n c??ng n¨®i chuy?n v?i ng??i kh¨¢c v? ?i?u ?¨® v¨¬ a) s? k? th? v? t? t? trong v?n h¨®a c?a h? ho?c b) h? c?m th?y ng??i kh¨¢c quan t?m ??n k?ch t¨ªnh c?a t¨¬nh hu?ng h?n l¨¤ c?m x¨²c ho?c ng??i ?? m?t
  • c? l?p - ?i?u ?¨® c¨® ¨ªch khi n¨®i chuy?n v?i nh?ng ng??i kh¨¢c c?ng c¨® ng??i th?n qua ??i do t? t?.

H??ng d?n NICE 105 (Ph?n 1.8) cung c?p  C¨¢c ngu?n t¨¤i li?u h?u ¨ªch kh¨¢c bao g?m:

Kh¨¢m nghi?m t? thi

Kh¨¢m nghi?m t? thi th??ng ???c th?c hi?n sau m?t c¨¢i ch?t b?t ng? n¨¤o. Ph?i th?ng b¨¢o cho Nh?n vi¨ºn Gi¨¢m ??nh T? thi ho?c b?t k? chuy¨ºn gia li¨ºn quan n¨¤o trong th?i gian s?m nh?t n?u vi?c n¨¤y ?i ng??c l?i ni?m tin t?n gi¨¢o ho?c v?n h¨®a c?a ng??i ?? m?t, b?n b¨¨ ho?c ng??i th?n c?a ng??i n¨¤y.

M?t cu?c ?i?u tra v? c¨¢i ch?t b?t th??ng s? ???c ti?n h¨¤nh sau ?¨®. B?ng ch?ng ???c tr¨¬nh b¨¤y cho Nh?n vi¨ºn Gi¨¢m ??nh T? thi t?i phi¨ºn t¨°a ?? t¨¬m hi?u ch¨ªnh x¨¢c ?i?u g¨¬ ?? x?y ra. B?n c¨® th? tham d? cu?c ?i?u tra n?u th?y c¨® ¨ªch - nh?ng n?u b?n quy?t ??nh kh?ng tham d?, b?n v?n nh?n ???c b¨¢o c¨¢o ??y ?? v? cu?c ?i?u tra t? V?n ph¨°ng Nh?n vi¨ºn Gi¨¢m ??nh T? thi (kh?ng m?t ph¨ª).

C¨® th? xem th?ng tin chi ti?t h?n ±¹¨¤

B?n b¨¨ ±¹¨¤ ng??i th?n c¨® th? gi¨²p ?? c¨¢ch n¨¤o?

  • B?n c¨® th? gi¨²p ?? b?ng c¨¢ch d¨¤nh th?i gian v?i ng??i ?ang th??ng ti?c ng??i ra ?i. H?n c? l?i n¨®i, h? c?n bi?t r?ng b?n s? ? b¨ºn h? trong th?i gian ?au ??n v?i n?i ?au bu?n n¨¤y. M?t c¨¢i ?m th?ng c?m s? th? hi?n s? quan t?m ±¹¨¤ h? tr? khi l?i n¨®i kh?ng di?n t? ??.
  • ?i?u quan tr?ng l¨¤ n?u mu?n, ng??i ?ang th??ng ti?c c¨® th? kh¨®c v?i ai ?¨® ±¹¨¤ n¨®i v? c?m gi¨¢c th??ng ti?c ±¹¨¤ ?au bu?n m¨¤ kh?ng b? b?o ph?i x¨ªch l?i g?n nhau. H? s? ch?p nh?n theo th?i gian, nh?ng tr??c ti¨ºn h? c?n ???c n¨®i chuy?n ±¹¨¤ ???c kh¨®c.
  • Nh?ng ng??i kh¨¢c c¨® th? th?y kh¨® hi?u t?i sao ng??i m?t ng??i th?n ph?i n¨®i ?i n¨®i l?i v? nh?ng ?i?u t??ng t?, nh?ng ??y l¨¤ m?t ph?n c?a qu¨¢ tr¨¬nh gi?i quy?t n?i th??ng ti?c ±¹¨¤ c?n ???c khuy?n kh¨ªch. N?u b?n kh?ng bi?t n¨®i g¨¬, ho?c th?m ch¨ª kh?ng bi?t c¨® n¨ºn n¨®i v? ?i?u ?¨® hay kh?ng, h?y th¨¤nh th?t ±¹¨¤ n¨®i ra ?i?u ?¨®. ?i?u n¨¤y cho ng??i ?ang m?t ng??i th?n c? h?i n¨®i cho b?n bi?t ?i?u h? mu?n. M?i ng??i th??ng tr¨¢nh nh?c ??n t¨ºn c?a ng??i ?? m?t v¨¬ s? ?i?u n¨¤y s? g?y bu?n phi?n. Tuy nhi¨ºn, ??i v?i ng??i m?t ng??i th?n, ?i?u ?¨® c¨® th? khi?n h? c?m th?y nh? nh?ng ng??i kh¨¢c ?? qu¨ºn ?i s? m?t m¨¢t c?a h?, c?ng th¨ºm c?m gi¨¢c b? c? l?p v?i nh?ng c?m x¨²c th??ng ti?c c?a h?.
  • H?y nh? r?ng nh?ng d?p l? h?i ±¹¨¤ k? ni?m (kh?ng ch? ng¨¤y m?t, m¨¤ c¨°n c? sinh nh?t ±¹¨¤ ?¨¢m c??i) l¨¤ nh?ng th?i ?i?m ??c bi?t ?au ??n. B?n b¨¨ ±¹¨¤ ng??i th?n c?n c¨® n? l?c ??c bi?t ?? ? b¨ºn h? trong nh?ng d?p n¨¤y.
  • Nh?ng c?ng vi?c th?c t? nh? d?n d?p, mua s?m ho?c ch?m s¨®c tr? em c¨® th? l¨¤m gi?m b?t g¨¢nh n?ng c?a vi?c c? ??n. Ng??i v? ho?c ch?ng cao tu?i ?ang m?t ng??i th?n c?n ???c gi¨²p ?? c?ng vi?c nh¨¤ m¨¤ ng??i b?n ??i ?? khu?t c?a h? t?ng l¨¤m - x? l? h¨®a ??n, n?u ?n, l¨¤m vi?c nh¨¤, b?o d??ng xe, v.v.
  • ?i?u quan tr?ng l¨¤ ?? h? c¨® ?? th?i gian ?? th??ng ti?c. M?t s? ng??i d??ng nh? c¨® th? nhanh ch¨®ng v??t qua s? m?t m¨¢t, nh?ng m?t s? kh¨¢c th¨¬ ph?i m?t nhi?u th?i gian h?n. V¨¬ v?y, ??ng qu¨¢ mong ??i l¨¤ ng??i th?n ho?c b?n b¨¨ c?a b?n s?m h?t th??ng ti?c - h? c?n th?i gian ?? th??ng ti?c m?t c¨¢ch ph¨´ h?p ±¹¨¤ ?i?u n¨¤y s? gi¨²p tr¨¢nh x?y ra c¨¢c v?n ?? trong t??ng lai. 

N?u n?i th??ng ti?c kh?ng ???c gi?i quy?t th¨¬ chuy?n g¨¬ s? x?y ra?

C¨® nh?ng ng??i d??ng nh? kh?ng th??ng ti?c ch¨²t n¨¤o. H? kh?ng kh¨®c ? ?¨¢m tang, tr¨¢nh ?? c?p t?i s? m?t m¨¢t c?a b?n th?n ±¹¨¤ quay v? cu?c s?ng b¨¬nh th??ng c?c k? nhanh ch¨®ng. ??y th??ng l¨¤ c¨¢ch h? ??i di?n v?i s? m?t m¨¢t m¨¤ kh?ng g?y ra tai h?i g¨¬, nh?ng ±¹¨¤i ng??i kh¨¢c c¨® th? g?p ph?i c¨¢c tri?u ch?ng th? ch?t k? l? ho?c c¨¢c ??t tr?m c?m l?p ?i l?p l?i trong nh?ng n?m sau ?¨®. V¨¤i ng??i kh?ng c¨® c? h?i ?? th??ng ti?c ?¨²ng c¨¢ch. Nh?ng tr¨¢ch nhi?m to l?n trong vi?c ch?m s¨®c gia ?¨¬nh ho?c c?ng vi?c kinh doanh khi?n h? kh?ng c¨® th?i gian ?? th??ng ti?c.

??i khi, v?n ?? l¨¤ vi?c m?t m¨¢t ng??i th?n kh?ng ???c xem l¨¤ m?t m?t m¨¢t '?¨²ng ??n'. ?i?u n¨¤y th??ng x?y ra, nh?ng kh?ng ph?i l¨²c n¨¤o c?ng v?y, ??i v?i nh?ng ng??i ?? b? s?y thai ho?c thai ch?t l?u, ho?c th?m ch¨ª l¨¤ ph¨¢ thai. Nh? th?, nh?ng giai ?o?n tr?m c?m c¨® th? th??ng xuy¨ºn x?y ra sau ?¨®.

M?t s? c¨® th? b?t ??u th??ng ti?c nh?ng l?i b? m?c k?t. C?m gi¨¢c s?c ±¹¨¤ ho¨¤i nghi ban ??u c? k¨¦o d¨¤i m?i. Nhi?u n?m tr?i qua, h? v?n th?y kh¨® tin l¨¤ ng??i h? y¨ºu th??ng ?? m?t. Ng??i kh¨¢c th¨¬ ti?p t?c kh?ng th? ngh? ??n b?t c? ?i?u g¨¬ kh¨¢c; h? th??ng bi?n c?n ph¨°ng c?a ng??i ?? khu?t th¨¤nh d?ng nh? ??n th? ?? t??ng nh? h?.

Th?nh tho?ng, m?i khi l?i m?t th¨ºm ng??i th?n, ch?ng tr?m c?m c¨® th? tr? n?ng ??n m?c, ng??i b? m?t ng??i th?n t? ch?i ?n u?ng ±¹¨¤ n?y sinh ? ??nh t? t?.

H? tr? c?a b¨¢c s?

N?i th??ng ti?c v¨¬ m?t ng??i th?n l¨¤m ??o l?n th? gi?i c?a ch¨²ng ta ±¹¨¤ l¨¤ m?t trong nh?ng tr?i nghi?m ?au ??n nh?t m¨¤ ch¨²ng ta ph?i ch?u ??ng. N?i ?au c¨® th? k? l?, kh?ng khi?p ±¹¨¤ cho¨¢ng ng?p. Kh?ng nh?ng v?y, ??y l¨¤ m?t ph?n cu?c s?ng m¨¤ t?t c? ch¨²ng ta ??u tr?i qua ±¹¨¤ th??ng kh?ng c?n ???c ch?m s¨®c y t?. Tuy nhi¨ºn, c¨® nh?ng l¨²c n?i th??ng ti?c tr? th¨¤nh m?t v?n ?? nghi¨ºm tr?ng.

  • N?u n?i th??ng ti?c c?a m?t ng??i kh?ng ngu?i ngoai sau ±¹¨¤i th¨¢ng, th¨¬ c¨® th? nh? ??n s? gi¨²p ?? c?a b¨¢c s? gia ?¨¬nh (GP). M?t s? ng??i ch? c?n g?p g? ±¹¨¤ n¨®i chuy?n v?i nh?ng ng??i c¨® c¨´ng tr?i nghi?m l¨¤ ??. Ng??i kh¨¢c c?n g?p chuy¨ºn gia t? v?n v? vi?c m?t m¨¢t ng??i th?n ho?c nh¨¤ tr? li?u t?m l?, theo nh¨®m ??c bi?t ho?c g?p tr?c ti?p m?t m¨¬nh trong m?t th?i gian.
  • Thi tho?ng, nh?ng ?¨ºm m?t ng? k¨¦o d¨¤i ??n m?c tr? th¨¤nh m?t v?n ?? nghi¨ºm tr?ng. N¨ºn b¨¢c s? c¨® th? k¨º ??n thu?c ng? ?? d¨´ng trong ±¹¨¤i ng¨¤y.
  • N?u ch?ng tr?m c?m ti?p t?c tr? n?ng, ?nh h??ng ??n kh?u v?, n?ng l??ng ±¹¨¤ gi?c ng?, th¨¬ c¨® th? d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m; h?y xem t? r?i v? thu?c ch?ng tr?m c?m c?a ch¨²ng t?i ?? bi?t th¨ºm th?ng tin. N?u ch?ng tr?m c?m v?n kh?ng thuy¨ºn gi?m, b¨¢c s? gia ?¨¬nh c¨® th? s?p x?p m?t cu?c h?n v?i b¨¢c s? t?m th?n.
  • ??i v?i nh?ng ng??i m?t ?i ng??i th?n v¨¬ b?nh nan y, nhi?u vi?n ch?m s¨®c ??c bi?t s? cung c?p c¨¢c d?ch v? ±¹¨¤ h? tr? mi?n ph¨ª cho h?.
  • ??i v?i nh?ng ng??i g?p r?c r?i, h? kh?ng ch? nh?n ???c s? gi¨²p ?? t? c¨¢c b¨¢c s? m¨¤ c¨°n t? c¨¢c t? ch?c ???c li?t k¨º b¨ºn d??i.

H? tr? ±¹¨¤ t? v?n v? t¨¬nh tr?ng m?t m¨¢t ng??i th?n

???ng d?y tr? gi¨²p: 0800 634 9494

H? tr? nh?ng ng??i m?t m¨¢t ng??i th?n v? nhi?u v?n ?? th?c t? th?ng qua s? ?i?n tho?i mi?n ph¨ª duy nh?t. Trung t?m cung c?p t? v?n v? m?i kh¨ªa c?nh c?a t¨¬nh tr?ng m?t m¨¢t ng??i th?n, t? vi?c khai t?, t¨¬m gi¨¢m ??c mai t¨¢ng cho ??n c¨¢c c?u h?i v? th? t?c ch?ng th?c di ch¨²c, thu? ±¹¨¤ ph¨²c l?i.

???ng d?y tr? gi¨²p: 0800 83 85 87

C¨¢c nh¨¤ t? v?n gi¨¤u kinh nghi?m lu?n s?n s¨¤ng l?ng nghe, cung c?p l?i khuy¨ºn ±¹¨¤ th?ng tin cho nh?ng ng??i ?ang b? tr?m c?m ±¹¨¤ c?n tr¨° chuy?n.

???ng d?y h? tr? ±¹¨¤ th?ng tin: 0800 02 888 40

M?t t? ch?c t? thi?n qu?c gia chuy¨ºn gi¨²p ?? c¨¢c gia ?¨¬nh ?ang th??ng ti?c v¨¬ m?t m¨¢t ng??i th?n v?i c¨¢c nh?n vi¨ºn chuy¨ºn nghi?p v? d?ch v? ch?m s¨®c.

±¹¨¤

???ng d?y tr? gi¨²p: 0808 808 1677

???ng d?y tr? gi¨²p (Scotland): 0845 600 2227

H? tr? ng??i c¨® ng??i th?n qua ??i. H? tr? tr?c ti?p ho?c theo nh¨®m ???c c¨¢c t¨¬nh nguy?n vi¨ºn (?? qua ?¨¤o t?o) tr¨ºn kh?p Anh qu?c cung c?p ±¹¨¤ h? tr? t¨¬nh tr?ng m?t ng??i th?n.

M?t li¨ºn minh g?m 32000 th¨¤nh vi¨ºn tr¨ºn kh?p n??c Anh ±¹¨¤ x? Wales nh?m gi¨²p m?i ng??i n¨®i chuy?n c?i m? h?n v? vi?c qua ??i, c¨¢i ch?t ±¹¨¤ t¨¬nh tr?ng m?t ng??i th?n, ±¹¨¤ l?p k? ho?ch cho giai ?o?n cu?i ??i.

???ng d?y tr? gi¨²p: 01460 55120

Email: contact@rosiecranetrust.co.uk

T? ch?c Trust h? tr? c¨¢c b?c ph? huynh ?ang th??ng ti?c sau c¨¢¨¬ ch?t c?a con c¨¢i ? m?i l?a tu?i - v??t qua n?i ?au.

???ng d?y tr? gi¨²p: 116 123

Email: jo@samaritans.org

M?t t? ch?c qu?c gia cung c?p s? h? tr? cho nh?ng ng??i ?ang ?au kh?, c?m th?y mu?n t? t? ho?c tuy?t v?ng ±¹¨¤ c?n c¨® ng??i t?m s?.

M?ng l??i c¨¢c t? ch?c h? tr? ng??i ?au bu?n v¨¬ m?t ng??i th?n ho?c b? t¨¢c ??ng b?i vi?c t? t?.

???ng d?y tr? gi¨²p: 0300 111 5065

M?t t? ch?c t? gi¨²p ?? d¨¤nh cho ng??i tr??ng th¨¤nh ?au bu?n v¨¬ m?t ng??i th?n tr¨ºn kh?p Anh qu?c, do nh?ng ng??i c¨® c¨´ng c?nh ng? ?i?u h¨¤nh.

???ng d?y tr? gi¨²p: 0345 123 2304

M?t t? ch?c t? thi?n d¨¤nh cho ph? huynh, anh ch? em ru?t ±¹¨¤ ?ng b¨¤ ?au bu?n v¨¬ ?? ch?u ??ng c¨¢i ch?t c?a m?t / nhi?u tr? em.

S? ?i¨º?n thoa?i: 0808 802 6868

Email: support@lullabytrust.org.uk

M?t t? ch?c t? thi?n cung c?p h? tr? chuy¨ºn m?n cho c¨¢c gia ?¨¬nh ??t ng?t m?t ?i m?t tr? s? sinh, x¨²c ti?n l?i khuy¨ºn c?a chuy¨ºn gia v? gi?c ng? an to¨¤n h?n cho tr? s? sinh ±¹¨¤ n?ng cao nh?n th?c v? c¨¢i ch?t ??t ng?t ? tr? s? sinh.

M?t t? ch?c t? thi?n h? tr? ng??i c¨® ng??i th?n m?t v¨¬ b?nh ung th?. T? ch?c n¨¤y ?i?u h¨¤nh c¨¢c nh¨®m h? tr? t?i London ±¹¨¤ Oxford (ch? y?u d¨¤nh cho sinh vi¨ºn) ±¹¨¤ c¨¢c s? ki?n h? tr? kh¨¢c.

M?t t? ch?c t? thi?n d¨¤nh cho ?¨¤n ?ng ±¹¨¤ ph? n? t? 50 tu?i tr? xu?ng khi h? m?t b?n ??i.

Winston's Wish l¨¤ m?t t? ch?c t? thi?n qu?c gia t?i Anh qu?c cung c?p h? tr? t?m l? cho tr? em, thanh thi?u ni¨ºn (??n 25 tu?i) ±¹¨¤ gia ?¨¬nh khi ng??i th?n c?a h? qua ??i.

???ng d?y tr? gi¨²p mi?n ph¨ª: 08088 020 021

Email: ask@winstonswish.org

??c th¨ºm

  • , b¨¤i vi?t c?a C.S. Lewis.
  • B?n s? v??t qua ???c c?n th?nh n? c?a s? m?t m¨¢t ng??i th?n, b¨¤i vi?t c?a Virginia Ironside.
  • T? ch?c Cruse Bereavement Care c?ng cung c?p m?t lo?t .

T¨¤i li?u tham kh?o

Zisook, S., & Shear, K. (2009). Grief and bereavement: what psychiatrists need to know. World Psychiatry, 8 (2), 67-74.

Bonanno, G.A., & Kaltman, S. (2001). The varieties of grief experience. Clinical Psychology Review, 21 (5), 705-734.

Zisook, S., et al. (2014). Bereavement: Courses, consequences and care. Current Psychiatry Reports, 16, 482-492.

Lobar, S.L., Youngblut, J.M., & Brooten, D. (2006). Cross-cultural beliefs, ceremonies and rituals surrounding death of a loved one. Pediatric Nursing, 32 (1), 44-50.

Watson-Jones, R.E., Busch, J.T.A., Harris, P.L., & Legare, C.H. (2017). Does the body survive death? Cultural variation in beliefs about life everlasting. Cognitive Science, 41 (Suppl.3), 455-476.

Bibby, R.W. (2017). Life after death: Data and reflections on the last information gap: A research note. Studies in Religion, 46 (1), 130-141.

Perkins, H.S., Cortez, J.D., & Hazuda, H.P. (2012). Diversity of patients¡¯ beliefs about the soul after death and their importance in end of life care. Southern Medical Journal, 105 (5), 266-272.

Bonoti, F., Leondari, A., & Mastora, A. (2013). Exploring children¡¯s understanding of death: through drawings and the death concept questionnaire. Death Studies, 37, 47-60.

Slaughter, V. (2005). Young children¡¯s understanding of death. Australian Psychologist, 40 (3), 179-186.

Willis, C.A. (2002). The grieving process in children: strategies for understanding, educating and reconciling children¡¯s perceptions of death. Early Childhood Education Journal, 29 (4), 221-226.

Simon, N.M. (2013). Complicated grief. JAMA, 310 (4), 416-423.

Horowitz, M.J., et al. (1997). Diagnostic criteria for complicated grief disorder. American Journal of Psychiatry, 154 (7), 904-910.

Monk, T.H., Germain, A., & Reynolds, C.F. (2008). Sleep disturbance in bereavement. Psychiatric Annals, 38 (10), 671-675.

T¨ªn d?ng

C¨¢c th?ng tin n¨¤y do Ban bi¨ºn t?p T??ng t¨¢c C?ng ??ng c?a ??i h?c Ho¨¤ng gia khoa T?m th?n bi¨ºn so?n.

Bi¨ºn t??p Lo?t b¨¤i: Ti?n s? Philip Timms
Gia?m ???c Lo?t b¨¤i: Thomas Kennedy
?¨¢nh gi¨¢ c?a chuy¨ºn gia: Ti?n s? Manoj Rajagopal

Xu?t b?n: Th¨¢ng 3 n?m 2020

H?n ch¨®t ?¨¢nh gi¨¢: Th¨¢ng 3 n?m 2023

? ??i h?c T?m th?n h?c Ho¨¤ng gia (Ãâ·ÑºÚÁÏÍø)

This translation was produced by CLEAR Global (Jan 2025)

Read more to receive further information regarding a career in psychiatry