免费黑料网

Below is a Vietnamese translation of our information resource on attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). You can also view our other Vietnamese translations.

Th?ng tin này dành cho ng??i l?n m?c ch?ng r?i lo?n t?ng ??ng gi?m chú ? (ADHD), nh?ng ng??i ngh? mình m?c ADHD và nh?ng ng??i bi?t và h? tr? nh?ng ng??i m?c h?i ch?ng ?ó.

Th?ng tin này ?? c?p ??n:

• r?i lo?n t?ng ??ng gi?m chú ? (ADHD) là gì
• các khó kh?n và ?i?m m?nh mà ng??i m?c ADHD có th? có
• các nguyên nh?n d?n ??n h?i ch?ng ADHD
• làm th? nào ?? ???c giúp ?? và ?i?u tr? n?u b?n ?ang m?c ph?i
• làm th? nào ?? t? giúp mình ho?c giúp ng??i khác mà b?n bi?t. 

R?i lo?n t?ng ??ng gi?m chú ? (ADHD) là gì?

R?i lo?n t?ng ??ng gi?m chú ? (ADHD) là m?t ch?n ?oán dành cho ng??i g?p khó kh?n ? các v?n ?? sau:

• gi?m chú ? - th?y khó kh?n ?? t?p trung
• hi?u ??ng quá m?c - c?m th?y b?n ch?n và khó ng?i yên
• b?c ??ng - nói ho?c làm nh?ng ?i?u mà kh?ng ngh? tr??c ??n h?u qu?.

H?u h?t m?i ng??i ??u tr?i qua các khó kh?n này ? th?i ?i?m nào ?ó trong cu?c ??i c?a h?, ho?c trong nh?ng tình hu?ng nh?t ??nh. Ví d?, m?t ng??i nào ?ó có th? g?p khó kh?n trong vi?c t?p trung ngày h?m sau n?u ?êm tr??c ?ó h? khó ng?.

Tuy nhiên, v?i ng??i m?c ADHD, các khó kh?n này th??ng b?t ??u trong th?i th? ?u và v?i h?u h?t h? thì ch?ng này v?n ti?p t?c khi h? l?n lên, m?c dù nh?ng khó kh?n này có th? thay ??i ho?c c?i thi?n. Nh?ng khó kh?n này c?ng s? ?nh h??ng ??n m?t ng??i nào ?ó trong nhi?u ph??ng di?n c?a cu?c s?ng.

“V?i t?i, vi?c ??c sách có th? c?m giác gi?ng nh? ?i ?u quay có ai ?ó trong ?ám ??ng c?m sách v?y. Các nhi?m v? ph?i làm thì có th? gi?ng m?t hành trình b?ng ? t? mà ph?n thi?u kiên nh?n c?a t?i thì ?ang ?i?u khi?n các bàn ??p, còn ph?n tò mò c?a t?i thì ?ang c?m lái v?y”. M?t ng??i m?c ADHD

Nh?ng lo?i tr?ng b?nh c?a ADHD là gì?

ADHD là m?t ch?ng “r?i lo?n phát tri?n th?n kinh”. ??y là các r?i lo?n có th? ?nh h??ng ??n nhi?u ch?c n?ng khác nhau c?a n?o, bao g?m h?c hành, giao ti?p, v?n ??ng, c?m xúc, và chú ?.

Các r?i lo?n phát tri?n th?n kinh b?t ??u trong th?i th? ?u, và ??i v?i nhi?u ng??i thì ??y là v?n ?? su?t ??i. ?i?u này có ngh?a là nh?ng r?i lo?n kh?ng th? “ch?a” ???c. Thay vào ?ó, s? h? tr? và thay ??i v? m?i tr??ng có th? mang l?i l?i ích cho nh?ng ng??i m?c các r?i lo?n v? phát tri?n th?n kinh.

Ng??i m?c ch?ng r?i lo?n v? phát tri?n th?n kinh thì có kh? n?ng m?c thêm m?t ch?ng khác n?a, nh? là:

• r?i lo?n ph? t? k?
• các khó kh?n trong vi?c ph?i h?p
• các r?i lo?n v? l?i nói, ng?n ng? và giao ti?p
• h?i ch?ng Tourette
• ch?ng khó ??c
• ch?ng khó tính toán

N?u m?t ng??i m?c ch?ng ADHD mà kh?ng ???c phát hi?n ho?c ch?a tr? ?úng, thì ?i?u này có th? ?nh h??ng tiêu c?c ??n s?c kh?e t?m th?n và th? ch?t c?a h?.

Ng??i m?c ch?ng ADHD th??ng ???c ch?n ?oán m?c các b?nh tr?ng khác v? t?m th?n và th? ch?t. ?i?u này có th? khi?n khó phát hi?n ch?ng ADHD ti?m ?n

ADHD ph? bi?n nh? th? nào?

ADHD ?nh h??ng kho?ng 3 ??n 4 ng??i trong m?i 100 ng??i l?n. Ng??i m?c ADHD có th? thu?c b?t k? hoàn c?nh nào, nh?ng ADHD ph? bi?n h?n ? nh?ng ng??i:

• có anh/ch?/em ru?t ho?c m?t thành viên gia ?ình tr?c h? b? m?c ADHD
• b? ??ng kinh
• m?c các ch?ng khác v? phát tri?n th?n kinh, có khó kh?n ho?c m?t kh? n?ng h?c t?p
• b?nh t?m th?n
• có ti?n s? l?m d?ng r??u ho?c ma túy
• có liên ??i v?i h? th?ng t? pháp hình s?
• t?n th??ng n?o m?c ph?i
• c?n ch?m sóc

Ho?c nh?ng ng??i:

• b? sinh non
• ???c ch?n ?oán m?c “r?i lo?n thách th?c ch?ng ??i” ho?c “r?i lo?n hành vi” khi còn nh?
• ???c cho là b? b?nh v? t?m th?n nh? ch?ng r?i lo?n lo ?u ho?c tr?m c?m khi còn nh?.

Có s? khác bi?t nào v? gi?i tính trong ADHD kh?ng?

ADHD th??ng ???c ch?n ?oán ph? bi?n ? tr? trai h?n tr? gái Tuy nhiên, ? ng??i l?n thì các ch?n ?oán v? ADHD là c?n b?ng gi?a nam và n?. ?i?u này có th? là do khi tu?i còn nh?, tr? trai có khuynh h??ng th? hi?n các tri?u ch?ng v? t?ng ??ng và b?c ??ng h?n, khi?n d? ???c phát hi?n h?n.

Khi nói ??n vi?c ch?n ?oán, tr? em gái và ph? n? có th? có nhi?u kh? n?ng:

• kh?ng ???c ch?n ?oán ADHD
• kh?ng ???c gi?i thi?u ?? ?ánh giá ADHD
• ???c ch?n ?oán kh?ng chính xác v? s?c kh?e t?m th?n ho?c ch?ng r?i lo?n phát tri?n th?n kinh khác.

Làm th? nào ?? nh?n ra khi b?n th?n m?c ADHD?

D??i ??y là danh sách các tri?u ch?ng c?t l?i c?a ADHD. ?? m?t ng??i ???c ch?n ?oán m?c ADHD, nh?ng tri?u ch?ng này c?n g?y ra các khó kh?n ?áng k? trong ít nh?t 2 l?nh v?c trong cu?c s?ng h?ng ngày. Ví d?, gia ?ình, giáo d?c ho?c vi?c làm, các m?i quan h? ho?c nhà ?.

Có nhi?u tr?i nghi?m khác mà nh?ng ng??i m?c ADHD cho bi?t có th? ch?a ?? c?p ? ??y. Chúng t?i ?? ??a vào các ví d? bao g?m nhi?u l?a tu?i, t? nh?ng ng??i tr? còn ?ang ?i h?c ??n nh?ng ng??i ?? ?i làm.

Kh?ng ph?i t?t c? các tri?u ch?ng này s? d? th?y v?i ng??i khác Ng??i m?c ADHD th??ng s? có cách ?? che gi?u các tri?u ch?ng c?a h?, và khi làm v?y thì h? s? r?t m?t m?i và ?nh h??ng tiêu c?c ??n s?c kh?e t?m th?n c?a h?.

?i?m m?nh c?a ADHD

Có th? h?u ích n?u ngh? ??n ADHD kh?ng ch? nh? s? thi?u h?t hay r?i lo?n, mà là m?t “s? khác bi?t”. M?t s? ng??i xem m?t s? khía c?nh trong v?n ?? ADHD c?a h? nh? là ?i?m m?nh trong m?t s? tình hu?ng ho?c hoàn c?nh nh?t ??nh:

• T?p trung cao - M?t s? ng??i m?c ADHD th?y r?ng h? có th? “siêu t?p trung” vào nh?ng th? h? quan t?m ??n. ?i?u này có th? có ngh?a r?ng h? r?t hi?u bi?t v? nh?ng ch? ?? nh?t ??nh, ho?c làm vi?c r?t n?ng su?t khi h? c?m th?y có ??ng l?c và ?am mê v? v?n ?? nào ?ó.
• ?ng phó v?i kh?ng ho?ng - Nh?ng ng??i m?c ADHD khác nh?n th?y h? ?ng phó t?t h?n v?i kh?ng ho?ng khi tình hu?ng yêu c?u s? t?p trung hoàn toàn c?a h?.
• Sáng t?o - Khuynh h??ng b? ph?n t?m có th? có ngh?a r?ng ng??i m?c ADHD khám phá ra các ph??ng pháp ti?p c?n thay th? và sáng t?o ?? gi?i quy?t v?n ??.

M?t s? ng??i m?c ADHD có th? s? d?ng nh?ng ??c ?i?m này làm l?i th? c?a h?. Nh?ng ng??i khác có th? c?n c? ch? h? tr? ?? phát tri?n trên nh?ng ?i?m m?nh này.

“T?i ?? quá chán v?i vi?c b? nói r?ng t?i qu?y phá, t?i th? l?, t?i lu?n chen ngang. Mà kh?ng ph?i th?c t? r?ng t?i háo h?c. T?i quan t?m. T?i hào h?ng. M?t c? giáo mà t?i nh? là tuy?t v?i lúc t?i ?ang ? trung h?c, ?? nói r?ng c? thích s? h?ng hái c?a t?i, nh?ng h?y kìm l?i 5 phút . ?i?u ?ó ?? khi?n t?i c?m th?y d? ch?u”. Hameed

Làm th? nào ?? t?i bi?t li?u ng??i quen c?a mình m?c ADHD kh?ng?

B?n bè và gia ?ình có th? nh?n ra các d?u hi?u c?a ADHD ? m?t ng??i mà h? bi?t. Liên minh Ngu?n l?c ADHD Canada (CADDRA) có m?t danh sách h?u ích có th? ch? ra ng??i mà b?n bi?t m?c ADHD kh?ng ???c h? tr?:

• Có khó kh?n trong vi?c t? ch?c s?p x?p. Ví d?, kh?ng qu?n l? t?t v? th?i gian, l? các cu?c h?n, th??ng xuyên tr? và kh?ng hoàn thành các d? án.
• K?t qu? c?ng vi?c ho?c h?c t?p th?t th??ng
• Có khó kh?n trong vi?c ki?m soát c?n gi?n
• Có khó kh?n trong h?n nh?n ho?c gia ?ình
• Thi?u n? n?p sinh ho?t. Ví d?, gi? ng? th?t th??ng
• Khó kh?n trong qu?n l? tài chính
• Các hành vi nghi?n nh? s? d?ng các ch?t g?y nghi?n, nghi?n mua s?m ho?c c? b?c
• Th??ng xuyên b? tai n?n do b?t c?n ho?c thi?u t?p trung
• Có v?n ?? v?i vi?c lái xe, ch?ng h?n nh? b? ph?t quá t?c ??, tai n?n nghiêm tr?ng, ho?c b? t?ch thu b?ng lái
• Ph?i gi?m l??ng c?ng vi?c, ho?c có khó kh?n trong vi?c hoàn thành h?t các bài t?p trong vi?c h?c.
• Lòng t? tr?ng th?p, ho?c thành tích kém kinh niên

Ng??i có ng??i th?n tr?c h? m?c ADHD thì chính h? c?ng có kh? n?ng m?c ADHD h?n.

 “T?i t?n vinh b? n?o c?a mình nhi?u nh? t?i v?t v? v?i nó. S? c?n b?ng ? ??y, ??i v?i t?i, là quan tr?ng. T?i ph?i m?t nhi?u n?m, nh?ng t?i có th? nh?n ra các ?i?m m?nh c?a b?n th?n nh? vào ki?u th?n kinh c?a mình. T?i s? kh?ng b? gi?i h?n ? “khi?m khuy?t” S? khác bi?t c?a t?i là kinh nghi?m C?A T?I có ???c”. Clare

Có ph?i ADHD ?ang tr? nên ph? bi?n h?n kh?ng?

Trong nh?ng n?m g?n ??y, s? l??ng ng??i ???c gi?i thi?u ??n các d?ch v? liên quan ??n ADHD kh?p UK ?? t?ng lên. Có nhi?u l? do có th? d?n ??n vi?c này, bao g?m:

• nh?n th?c r?ng r?i h?n trong qu?n chúng và gi?i chuyên m?n y t? v? ADHD
• ??i d?ch COVID-19, ngh?a là m?i tr??ng làm vi?c và h?c t?p ?? thay ??i. ?i?u này có th? ?? khi?n các hành vi ADHD d? nh?n th?y h?n.

Nhi?u ng??i ???c gi?i thi?u ??n ?ánh giá ADHD h?n là m?t ?i?u tích c?c, b?i vì ?i?u ?ó có ngh?a là nh?ng ng??i m?c ADHD có th? nh?n ???c s? h? tr? mà h? c?n. Nh?ng ng??i có k?t qu? kh?ng m?c ADHD, nh?ng l?i có nh?ng nhu c?u h? tr? liên quan, c?ng có th? nh?n ???c s? giúp ??.

M?t s? ng??i sai l?m cho r?ng ADHD là “m?t” ho?c “t? ?i?m”. Th?c ra, s? m? t? ??u tiên c?a bác s? v? m?t ch?ng r?i lo?n gi?ng v?i ADHD là vào th? k? 18. Tên g?i c?a ch?ng r?i lo?n ?? thay ??i theo th?i gian, nh?ng nh?ng khó kh?n gi?ng v?y ?? ???c m? t? mà chúng ta ngày nay nh?n ra ?ó là ADHD.

Có s? th?ng nh?t gi?a các chuyên gia y t? và các nhà khoa h?c kh?p th? gi?i r?ng ADHD là m?t ch?n ?oán h?p l?. Có các h??ng d?n r? ràng m? t? cách ch?n ?oán ADHD, và cách ?ánh giá, h? tr? và ?i?u tr? ADHD.

ADHD b?t ??u khi nào và nó thay ??i th? nào theo th?i gian?

Trong th?i th? ?u

ADHD có th? b?t ??u b?c l? ngay t? khi còn nh?, và th??ng ???c chú ? l?n ??u tiên ?i h?c ? tr??ng. Tuy nhiên, m?t s? ng??i có th? kh?ng tr?i nghi?m các khó kh?n này cho t?i tu?i tr??ng thành, ho?c nh?ng khó kh?n này có th? kh?ng ???c chú ? cho t?i khi h? l?n h?n nhi?u.

M?c dù nh?ng ng??i m?c ADHD có chung nh?ng tri?u ch?ng ph? bi?n và “?i?n hình”, nh?ng ADHD có th? tr?ng khác nhau ? m?i ng??i. ADHD tr?ng nh? th? nào có th? tùy thu?c vào nh?ng ??c ?i?m sau c?a t?ng ng??i:

• hoàn c?nh
• tính cách
• s? phù h?p v?i m?i tr??ng xung quanh
• m?c ?? h? tr? và c? ch?
• nh?ng tr?i nghi?m tích c?c ho?c tiêu c?c trong cu?c s?ng
• giai ?o?n trong cu?c ??i.

Các tri?u ch?ng t?ng ??ng và b?c ??ng có khuynh h??ng ph? bi?n h?n trong th?i th? ?u, và qua th?i gian s? ít g?y khó kh?n h?n ??i v?i m?t s? ng??i. Các tri?u ch?ng gi?m chú ? có khuynh h??ng tr? thành v?n ?? ? tu?i thi?u niên và tu?i tr??ng thành.

L?n lên

Th?ng th??ng khi ng??i tr? tu?i l?n lên, h? g?p nhi?u khó kh?n th? thách h?n và nh?n ???c ít s? h? tr? h?n. Ví d?, n?u m?t ng??i nào ?ó s?ng ? nhà và nh?n ???c nhi?u s? h? tr?, thì ch?ng ADHD c?a h? có th? kh?ng g?y ra v?n ?? gì cho h?, cho t?i khi h? chuy?n ra kh?i nhà.

Ng??i l?n tr? tu?i m?c ADHD th??ng g?p nh?ng khó kh?n th? thách m?i, nh? là:

• c?ng vi?c và h?c t?p
• s?ng t? l?p
• các m?i quan h?
• tài chính.

? tu?i tr??ng thành

Trong su?t cu?c ??i, nh?ng th? thách m?i nh? vi?c làm cha làm m? có th? làm t?ng thêm m?c ?? c?ng th?ng chung cho m?t ng??i. ?i?u này có th? có ngh?a là ch?ng ADHD c?a h? g?y ra nhi?u thách th?c h?n khi h? càng l?n tu?i.

Khi m?c ?? v? nhu c?u và c?ng th?ng t?ng th? t?ng lên, nh?ng ng??i m?c ADHD có kh? n?ng g?p khó kh?n h?n ?? theo k?p. Khi ?i?u này x?y ra, h? có th? tr? nên b? quá t?i và kh?ng ???c kh?e. Có th? tránh ???c ?i?u này b?ng s? h? tr? thích h?p. B?n có th? tìm hi?u thêm v? th?ng tin này ? m?c h? thêm trong tài li?u này.

“Bác s? c?a t?i v?a m?i báo cho t?i bi?t h?m qua...và bà ?y gi?i thi?u t?i ?i th?m ??nh. Ngay b?y gi? t?i ?ang x? l? nh?ng c?m xúc c?a mình v? vi?c này. T?i 38 tu?i - v?n ?? này ?? b? b? qua su?t c? cu?c ??i t?i. T?i ch?a bao gi? có th? nói lên ???c c?m giác c?a mình cho t?i b?y gi?”. Rachael

?i?u gì g?y ra ADHD?

??i v?i h?u h?t ng??i m?c ADHD, tr?ng b?nh g?y ra b?i s? ph?i h?p gi?a các y?u t? di truy?n và m?i tr??ng.

• Di truy?n - Các y?u t? di truy?n d?n ??n vi?c phát tri?n ADHD ? m?t ng??i nào ?ó th??ng ???c hình thành t? nhi?u khác bi?t gen nh? ch? kh?ng ph?i t? ch? m?t gen duy nh?t.
• Các y?u t? m?i tr??ng - các y?u t? m?i tr??ng có th? bao g?m nh?ng y?u t? nh?:
  • nh?ng khó kh?n lúc còn trong b?ng m?
  • bi?n ch?ng khi sinh
  • ph?i nhi?m ??c t?
  • thi?u dinh d??ng
  • t?n th??ng n?o.

Các nghiên c?u cho th?y r?ng các y?u t? di truy?n và m?i tr??ng d?n ??n ADHD c?ng ???c tìm th?y ? các b?nh tr?ng s?c kh?e t?m th?n và th? ch?t.

Có ph?i ng??i m?c ADHD thì có kh? n?ng m?c các b?nh tr?ng khác cao h?n kh?ng?

Nghiên c?u cho th?y các b?nh tr?ng v? s?c kh?e t?m th?n và th? ch?t khác ph? bi?n h?n ? nh?ng ng??i m?c ADHD. Các tr? li?u này bao g?m:

• lo ?u
• tr?m c?m
• r?i lo?n l??ng c?c

r?i lo?n s? d?ng ch?t g?y nghi?n

• béo phì
• r?i lo?n ?n u?ng
• d? ?ng
• hen suy?n
• r?i lo?n gi?c ng?
• ti?u ???ng
• r?i lo?n t? mi?n d?ch, nh? là viêm kh?p, v?y n?n
• t?ng v?n ??ng kh?p.

Làm th? nào ?? t?i có th? nh?n ???c s? giúp ?? n?u t?i ngh? r?ng t?i m?c ADHD?

N?u b?n ngh? r?ng mình m?c ADHD và ?i?u ?ó ?ang ?nh h??ng tiêu c?c ??n cu?c s?ng c?a b?n, h?y nói chuy?n v?i bác s? c?a mình, h? s? có th? gi?i thi?u b?n ??n d?ch v? phù h?p nh?t cho b?n. Th??ng ??y s? là D?ch v? S?c kh?e T?m th?n C?ng ??ng, ho?c D?ch v? Phát tri?n th?n kinh chuyên bi?t.

?áng ti?c, chúng t?i bi?t m?t s? ng??i g?p khó kh?n ?? ???c gi?i thi?u ?i ?ánh giá ADHD. ?i?u này có th? là do thi?u ki?n th?c v? ADHD ? ng??i tr??ng thành, ho?c do nh?ng khó kh?n c?a h? ???c cho là do v?n ?? khác g?y ra. Ví d?, m?t s? ng??i ???c ch?n ?oán có v?n ?? v? s?c kh?e t?m th?n nh? lo ?u, tr?m c?m, ho?c r?i lo?i s? d?ng ch?t g?y nghi?n, trong khi ?i?u này ch? gi?i thích m?t ph?n khó kh?n c?a h?. Khi ?i?u này x?y ra, thì v?n ?? ADHD c? b?n b? b? qua.

Chúng ta c?ng bi?t r?ng danh sách ch? ???c ?ánh giá có th? r?t dài, có ngh?a là m?t s? ng??i ph?i ch? ??i m?t th?i gian dài ?? ???c ch?n ?oán. Ph?i ch? bao l?u thì còn ph? thu?c vào n?i b?n ?ang sinh s?ng.

ADHD ???c ch?n ?oán nh? th? nào?

B?n có th? ?? s? d?ng b?ng c?u h?i ho?c bài ki?m tra ?? tìm hi?u xem mình có m?c ADHD kh?ng. B?ng c?u h?i có th? giúp ích trong quá trình ?ánh giá, nh?ng ADHD ch? có th? ???c ch?n ?oán chính xác b?ng:

• m?t cu?c ph?ng v?n toàn di?n
• m?t cu?c ?ánh giá d?a trên tham v?n

NICE (Vi?n Y t? và Ch?t l??ng ?i?u tr? Qu?c gia Anh) có ch?n ?oán ADHD. B?t k? b?n b?n ?ang ? ??u trong n??c , vi?c ?ánh giá c?a b?n ??u ph?i tu?n theo các h??ng d?n này.

M?t b?ng báo cáo ?ánh giá k? l??ng s? bao g?m t?i thi?u nh?ng th?ng tin sau:

• vai trò, b?ng c?p, và kinh nghi?m c?a ng??i ?ánh giá b?n
• th?o lu?n v? các tri?u ch?ng ADHD c?a b?n và li?u các tri?u ch?ng này có ?áp ?ng các tiêu chí ?? ???c ch?n ?oán hay kh?ng. ?i?u này th??ng ???c h? tr? b?i các c?ng c? ?ánh giá và b?ng h?i ?ánh giá có h? th?ng
• m?t b?ng ?ánh giá ??y ?? v? s?c kh?e t?m th?n c?a b?n
• th?ng tin v? th?i th? ?u, s? phát tri?n, ?i h?c, và kh? n?ng th?c hi?n các ch?c n?ng trong các l?nh v?c ??i s?ng h?ng ngày c?a b?n.
• ?ánh giá v? b?t k? các v?n ?? nào v? s?c kh?e th? ch?t
• th?ng v? b?n t? nh?ng ng??i bi?t b?n, ??c bi?t là b?n ?? nh? th? nào khi còn nh?, n?u có.

Các ?ánh giá t? nh?n

Ngoài các d?ch v? c?a NHS, có nhi?u nhà cung c?p d?ch v? ?ánh giá ADHD t? nh?n.

N?u b?n th?c hi?n vi?c ?ánh giá ? n?i khác, các d?ch v? ADHD Ng??i l?n c?a NHS s? ki?m tra xem báo cáo ?ánh giá c?a b?n có bao g?m t?t c? các chi ti?t ? trên hay kh?ng tr??c khi nh?n b?n vào d?ch v? NHS. ?ó là do ng??i kê ??n thu?c ADHD c?n ??m b?o r?ng h? có t?t c? th?ng tin c?n thi?t ?? kê ??n an toàn và ?úng tr?ng b?nh.

Vì ly do này, tr??c khi th?c hi?n ?ánh giá ? m?t nhà cung c?p d?ch v?, b?n nên ??m b?o r?ng ?ánh giá ?ó s? ???c d?ch v? NHS t?i ??a ph??ng b?n ch?p nh?n.

T?i nên mong ??i ?i?u gì sau khi phát hi?n ra mình m?c ADHD?

Sau khi ???c ch?n ?oán m?c ADHD, b?n có th? tr?i qua giai ?o?n ?i?u ch?nh. B?n có th? tr?i qua các c?m xúc khác nhau, bao g?m:

• Nh? nh?m khi nh?n ???c l?i gi?i thích v? m?t s? các khó kh?n c?a b?n, và bi?t r?ng kh?ng ph?i m?t mình b?n có các khó kh?n ?ó. B?n c?ng có th? c?m th?y nh? nh?m khi bi?t r?ng b?n kh?ng “l??i bi?ng”, “thi?u nhi?t tình”, “b?a b?n”, ho?c b?t k? nh?n mác nào khác mà b?n có th? ?? b? gán cho trong quá kh?.
• B?c t?c vì b?nh tr?ng c?a b?n ?? kh?ng ???c ch?n ?oán và ?i?u tr? s?m h?n. B?n th?m chí có th? th?y t?c gi?n v?i b? m?, ho?c các nhà cung c?p d?ch v? giáo d?c và y t?, nh?ng ng??i ?? kh?ng nh?n ra ?i?u ?ó s?m h?n.
• Bu?n b? vì nh?ng c? h?i b? ?ánh m?t và tác ??ng mà ch?ng ADHD kh?ng ???c ch?a tr? ?? ?nh h??ng lên cu?c s?ng c?a b?n, và cu?c s?ng c?a nh?ng ng??i b?n bi?t.

N?u b?n ?? ???c ch?n ?oán m?c ADHD, thì s? ch?n ?oán này có th? tr? thành m?t ph?n quan tr?ng trong cách b?n nhìn nh?n b?n th?n. Có th? khó có ???c s? c?n b?ng gi?a vi?c:

• xem mình là ng??i có cu?c s?ng b? ADHD ?nh h??ng ??n nhi?u m?t
• kh?ng coi ADHD là th? quan tr?ng nh?t ??i v?i b?n.

Cách ti?p c?n t?p trung vào gi?i pháp, t?c là xem xét nh?ng khó kh?n trong cu?c s?ng c?a b?n và nh?ng gì có th? làm ?? khi?n m?i th? b?t khó kh?n h?n, có th? giúp b?n có ???c s? c?n b?ng này.

“Hi?n t?i t?i ?ang ? trong m?t chuy?n tàu l??n siêu t?c ??y c?m xúc. T?i ??c gì v?n ?? ???c phát hi?n s?m h?n. T?i ch? c?n nh?c sau khi l?ng nghe các kinh nghi?m th?c ch? kh?ng ph?i ??nh ki?n k? th?” - Rachael

Sau ch?n ?oán

N?u b?n ?? nh?n k?t qu? ch?n ?oán m?c ADHD, thì ng??i th?c hi?n ?ánh giá b?n nên nói cho b?n bi?t v?:

• ADHD ?nh h??ng b?n ra sao
• các m?c tiêu c?a b?n
• nh?ng ?i?u h?u ích cho b?n trong quá kh?
• b?t k? b?nh tr?ng nào khác mà b?n m?c ph?i và li?u chúng có th? ?nh h??ng ??n ADHD c?a b?n hay kh?ng

H? c?ng nên gi?i thi?u b?n ??n b?t k? d?ch v? ho?c th?ng tin nào mà có th? giúp ích cho b?n.

Tr??c khi b?t ??u ch?a tr? y t?

Tr??c khi b?t ??u ch?a tr?, ng??i ?? th?c hi?n ?ánh giá b?n nên nói v?i b?n v?:

• s? ?i?u ch?nh v? m?i tr??ng ? nhà, n?i làm vi?c và h?c t?p
• các thay ??i l?i s?ng có ích
• l?i ích và các tác d?ng ph? c?a vi?c ch?a tr?
• l?a ch?n ?i?u tr? c?a b?n
• b?t k? quan ng?i nào b?n có.

N?u m?c ADHD thì t?i nh?n ???c s? h? tr? nào?

?i?u có th? t?o s? khác bi?t l?n nh?t là ? c?nh nh?ng ng??i hi?u bi?t v? ADHD, và ? trong m?i tr??ng mà b?n th? hi?n mình t?t nh?t. ?i?u này có th? có ngh?a là ???c cho phép các ?i?u ch?nh h?p l? t?i n?i làm vi?c, ho?c ???c Chuyên viên Tr? li?u Ngh? nghi?p giúp b?n x?y d?ng m?t l?ch trình n? n?p sinh ho?t ? nhà thành c?ng.

Chúng ta khám khá nh?ng ?i?u này chi ti?t h?n ? ph?n ph?n d??i ??y, nh?ng h?y nh? r?ng s? ?i?u ch?nh v? m?i tr??ng có th? là m?t trong nh?ng ph?n h? tr? quan tr?ng nh?t mà b?n nh?n ???c cho v?n ?? ADHD.

?i?u quan tr?ng là ph?i nh? r?ng kh?ng có m?t gi?i pháp nào khi?n m?i tri?u ch?ng ADHD bi?n m?t ???c. Khi b?n ??c qua th?ng tin này, có th? là h?u ích khi ngh? ??n vi?c các tri?u ch?ng này s? ?nh th??ng nh? th? nào ??n các l?nh v?c khác nhau trong cu?c s?ng c?a b?n.

“M?c dù ADHD có th? c?c k? khó ki?m soát, nh?ng v?i s? giúp ?? thì t?i ?? có th? h?c cách chìm ??m trong nh?ng ho?t ??ng mà mình yêu thích, và s? d?ng ?i?m này theo cách mang tính x?y d?ng”. James

Hi?u ch?ng ADHD c?a b?n

Các nhóm h? tr? ng??i cùng c?nh ng?

Các nhóm h? tr? ng??i cùng c?nh ng? cung c?p các d?ch v? mi?n phí ho?c chi phí th?p, mà ? ?ó nh?ng ng??i m?c ADHD có th? l?ng nghe và chia s? v?i nhau v? các kinh nghi?m, t? v?n, chi?n l??c, và các bí quy?t. H? c?ng có c? h?i ?? giao ti?p x? h?i Các bu?i h?p nhóm có th? tr?c tuy?n ho?c tr?c ti?p S? có m?t và ch?t l??ng c?a nhóm h? tr? ??ng b?nh s? thay ??i tùy theo n?i b?n ?ang sinh s?ng.

Th?ng tin tr?c tuy?n

H?c h?i thêm v? m?t b?nh tr?ng s?c kh?e có th? h?u ích, và nhi?u th?ng tin v? ADHD có th? ???c tìm th?y tr?c tuy?n. ?i?u quan tr?ng là ph?i nh? r?ng ch?t l??ng c?a th?ng tin tr?c tuy?n khác nhau. ?áng ti?c, th?ng tin tr?c tuy?n có th? kh?ng chính xác, g?y hi?u nh?m, ho?c th?m chí là sai. Chúng t?i ?? ??a ra m?t s? trang m?ng h?u ích ? cu?i tài li?u này.

Tr? li?u Ngh? nghi?p (OT)

Chuyên viên Tr? li?u Ngh? nghi?p có th? làm vi?c v?i nh?ng ng??i m?c ADHD ?? giúp h?:

• s?p x?p m?i tr??ng v?t ch?t và x? h?i c?a h?
• phát tri?n k? n?ng qu?n l? th?i gian hi?u qu?
• x?y d?ng l?ch trình k? ho?ch hi?u qu? ?? giúp ?áp ?ng các yêu c?u c?ng vi?c
• phát tri?n tính k? lu?t ?? bám sát các ho?t ??ng ?? lên k? ho?ch m?c dù có s? ph?n t?m ??ng th?i c?ng gi? linh ??ng v?i nh?ng thay ??i.

M?c tiêu c?a tr? li?u ngh? nghi?p là ?? giúp m?i ng??i s?ng t? l?p nh?t có th? và tham gia vào các ho?t ??ng có ? ngh?a.

B?n có th? ???c gi?i thi?u ??n d?ch v? tr? li?u ngh? nghi?p mi?n phí t? NHS ho?c các d?ch v? x? h?i. ?i?u này s? tùy thu?c vào hoàn c?nh c?a b?n. B?n c?ng có th? ch?n tr? ti?n cho m?t chuyên viên tr? li?u ngh? nghi?p ??c l?p. Tr??ng Cao ??ng Tr? li?u Ngh? nghi?p Hoàng gia có danh sách .

“N?u t?i bi?t r?ng ng??i m?c ADHD b?t b?u r?t nhi?u vi?c và kh?ng hoàn thành chúng ...?ó ch?c ch?n chính là t?i. Và n?u t?i ?? bi?t r?ng ?ó là do ADHD thì t?i h?n ?? c?n tr?ng h?n khi làm nhi?u th? b?c ??ng mà kh?ng suy ngh?”. Hameed

Vi?c làm và giáo d?c

Nh?ng ?i?u ch?nh h?p l?

Theo Lu?t Bình ??ng 2010, nhà s? d?ng lao ??ng, tr??ng cao ??ng, ??i h?c ph?i th?c hi?n nh?ng “?i?u ch?nh h?p l?” sao cho nh?ng ng??i có ??c ?i?m ???c b?o v? kh?ng ph?i ch?u nh?ng b?t l?i l?n. Các ??c ?i?m ???c b?o v? bao g?m khuy?t t?t, trong ?ó có ADHD. B?n có th? tìm hi?u thêm v? khuy?t t?t và lu?t pháp.

Lo?i ?i?u ch?nh h?p l? mà ng??i m?c ADHD s? nh?n ???c tùy thu?c vào:

• tr?ng b?nh c?a h? ?nh h??ng ??nb?nh ra sao
• tính thi?t th?c
• qui m? c?a t? ch?c
• tài chính và các ngu?n l?c s?n có
• li?u vi?c ?i?u ch?nh có kh?c ph?c ???c ?i?u b?t l?i mà b?n g?p ph?i hay kh?ng.
  

M?t vài ví d? v? các ?i?u ch?nh h?p l? bao g?m:

• s?p x?p m?t bàn làm vi?c ? góc t?nh l?ng c?a v?n phòng
• ??a ra các h??ng d?n b?ng v?n b?n c?ng nh? b?ng l?i
• giao vi?c khi thích h?p
• tr? giúp thi?t k? c?ng.vi?c
  

Hi?p h?i D?ch v? T? v?n Ngh? nghi?p cho sinh viên sau ??i h?c ??a ra .

Ti?p c?n C?ng vi?c

Ti?p c?n C?ng vi?c là m?t d?ch v? ???c S? C?ng vi?c và L??ng h?u cung c?p. D?ch v? này cung c?p h? tr? thi?t th?c và tài chính cho nh?ng ng??i khuy?t t?t. D?ch v? này dành cho nh?ng ng??i có c?ng vi?c, t? kinh doanh, ho?c ?ang tìm vi?c.

Nó ch? dành cho nh?ng ng??i c?n s? h? tr? ho?c thích nghi v??t ngoài nh?ng “?i?u ch?nh h?p l?” mà nhà s? d?ng lao ??ng ???c yêu c?u ph?i cung c?p m?t cách h?p pháp. Ví d?, Ti?p c?n C?ng vi?c có th? giúp chi tr? cho ng??i hu?n luy?n c?ng vi?c ho?c cung c?p t?p hu?n b? sung.

Th?ng tin thêm v? ?i?u ki?n h?p l? và qui trình n?p ??n có s?n t?i .

Các tr? li?u t?m l?

M?t s? tr? li?u t?m l? có th? giúp ki?m soát các tri?u ch?ng ADHD. Các tr? li?u này bao g?m:

• Các khóa giáo d?c t?m l?
• Tr? li?u Hành vi nh?n th?c (CBT)

B?n có th? tìm hi?u thêm v? các tr? li?u có th? h?u ích cho ADHD t?i .

Khi b?n tìm ki?m m?t nhà tr? li?u, h?y tìm xem h? có ki?n th?c v? ADHD kh?ng, ho?c có s?n lòng h?c thêm kh?ng. Vi?c này s? giúp b?n nh?n ???c s? ch?m sóc h? tr? tích c?c. ?i?u này c?ng quan tr?ng b?i vì m?t s? các khó kh?n ?i cùng v?i ADHD có th? ?nh h??ng ??n vi?c tr? li?u c?a b?n. Ví d?, s? ??ng trí có th? có ngh?a r?ng b?n quên ho?c tr? bu?i h?n, ho?c b?n có th? khó kh?n ?? th?c hi?n các c?ng vi?c ?? ??nh ngoài các bu?i h?n tr? li?u.

Tìm m?t d?ch v? tr? li?u b?ng trò chuy?n g?n n?i b?n ? t?i .

Tr? li?u Hành vi nh?n th?c (CBT)

CBT là m?t ch??ng trình tr? li?u ???c thi?t k? ?? giúp m?i ng??i xác ??nh các ki?u t? duy kh?ng h?u ích và phát tri?n các k? thu?t ?? kh?c ph?c chúng.

N?u b?n m?c ADHD, CBT có th? giúp b?n:

• các k? n?ng t? ch?c và qu?n l? th?i gian
• ki?m soát và ?i?u ti?t c?m xúc
• phát tri?n s? ??ng c?m và th?u hi?u quan ?i?m c?a ng??i khác
• các chi?n l??c c?i thi?n s? t?p trung và ki?m soát s? b?c ??ng.
  

V?i ch?ng ADHD, CBT có khuynh h??ng hi?u qu? h?n khi ???c k?t h?p v?i vi?c dùng thu?c.

H??ng và t? v?n

Các h??ng d?n viên và t? v?n viên có th? giúp x?y d?ng các k? n?ng s?ng h?ng ngày nh? qu?n l? th?i gian, và th?c các ?i?u ch?nh v? m?i tr??ng xung quanh. Có nhi?u h??ng d?n viên chuyên giúp ?? nh?ng ng??i m?c ADHD.

Tuy nhiên, ?i?u quan tr?ng là h?y nh? r?ng h??ng d?n và t? v?n là nh?ng ngh? t? qu?n l? kh?ng có các tiêu chu?n pháp l? qui ??nh Các d?ch v? h??ng d?n và t? v?n khác nhau v? ch?t l??ng và chuyên m?n. ADHD Ch?u ?u có có th? giúp ch?n m?t h??ng d?n viên phù h?p.

?i?u tr? b?ng thu?c

N?u b?n ?? th? ?i?u ch?nh m?i tr??ng xung quanh mà v?n g?p khó kh?n, b?n có th? th?y ?i?u tr? b?ng thu?c có tác d?ng.

Tr??c khi b?ng ??u ?i?u tr? b?ng thu?c, ng??i ?i?u tr? cho b?n nên ki?m tra s?c kh?e t?m th?n và th? ch?t c?a b?n. H? nên th?ng báo cho b?n bi?t các r?i ro liên quan ??n vi?c s? d?ng thu?c ?i?u tr? có tính kích thích n?u b?n có b?t k? tình tr?ng s?c kh?e nào khác, và nên h? tr? b?n trong vi?c theo d?i b?t k? tác d?ng ph? nào. M?t khi b?n ?? ?i?u tr? b?ng thu?c mà có hi?u qu? v?i b?n, thì nên xem l?i lo?i thu?c ?ó ít nh?t m?t n?m 1 l?n.

Hi?n có m?t vài lo?i thu?c khác nhau ?? ?i?u tr? ADHD. Chúng r?i vào 2 nhóm:

Thu?c kích thích:

• methylphenidate
• dexamfetamine

Thu?c kích thích làm t?ng s? xu?t hi?n c?a các ch?t d?n truy?n th?n kinh Dopamine và Noradrenaline trong các vùng n?o giúp ki?m soát s? chú ? và hành vi. Có b?ng ch?ng t?t v? vi?c s? d?ng thu?c kích thích ?? ?i?u tr? ADHD, chúng có hi?u qu?, an toàn và dung n?p t?t ? h?u h?t m?i ng??i. B?n th??ng s? có th? nhanh chóng bi?t ???c li?u thu?c có hi?u qu? hay kh?ng.

Thu?c c?n ???c ?i?u ch?nh t? t? ?? gi?m thi?u b?t k? các tác d?ng ph? nào và ?? tìm ra li?u l??ng thích h?p cho b?n. H?u h?t m?i ng??i ??u nh?n th?y l?i ích ?áng chú ? ngay t? lo?i thu?c ??u tiên mà h? th?. Nh?ng ng??i khác có th? c?n th? lo?i thu?c khác ?? có k?t qu? t?t nh?t.

Nhi?u ng??i th?c m?c t?i sao thu?c kích thích ???c dùng ?? ?i?u tr? tr?ng b?nh g?y ra b?i t?ng ??ng. Các thu?c này làm t?ng c??ng m?t ph?n c?a n?o có th? giúp ki?m soát các vùng n?o g?y ra s? t?ng ??ng.

Thu?c kh?ng kích thích:

• atomoxetine
• guanfacine

Các thu?c kh?ng kích thích làm t?ng s? xu?t hi?n c?a Noradrenaline ho?c m? ph?ng tác d?ng c?a nó. Chúng th??ng m?t th?i gian h?n ?? b?t ??u có tác d?ng so v?i các thu?c kích thích. Chúng th??ng ???c s? d?ng n?u thu?c kích thích kh?ng hi?u qu? ??i v?i b?n ho?c n?u b?n th?y khó u?ng.

Nhi?u ng??i m?c ADHD s? d?ng thu?c ?? ?i?u tr? thì th?y thu?c r?t h?u ích, nh?ng c?ng có nh?ng ng??i kh?ng ch?n u?ng thu?c ho?c h? kh?ng th? u?ng. T?t c? các thu?c ??u có tác d?ng ph?, và m?t s? ng??i th?y r? nh?ng tác d?ng ph? này h?n so v?i nh?ng ng??i khác.

Thu?c kh?ng ???c kê ??n

M?t s? ng??i s? mua thu?c ADHD mà kh?ng c?n kê toa. ?ó có th? do h? nghi ng? h? m?c ADHD nh?ng h? kh?ng mu?n ho?c kh?ng th? ???c làm ?ánh giá. Nh?ng l? do khác khi dùng thu?c ADHD kh?ng kê toa bao g?m:

• c?i thi?n k?t qu? h?c t?p và làm vi?c
• ti?c tùng và giao ti?p x? h?i
• gi?m c?n.

Vi?c mua thu?c ADHD qua m?ng ho?c mua nó mà kh?ng ???c kê toa có th? nguy hi?m, b?i vì b?n:

• s? kh?ng nh?t thi?t s? nh?n ???c thu?c mà b?n ??t
• s? kh?ng có s? h? tr? c?a bác s? ?? bi?t ???c li?u thu?c có hi?u qu? cho b?n kh?ng, ho?c cách s? d?ng thu?c ?úng.
• s? kh?ng th? nh?n ???c s? giám sát c?n thi?t.

Kh?ng có b?ng ch?ng thuy?t ph?c r?ng vi?c s? d?ng thu?c ADHD s? c?i thi?n hi?u su?t ? nh?ng ng??i kh?ng m?c ADHD.

“Có các trang web th? tr??ng ch? ?en ngoài kia bán nhi?u th?, nh?ng chúng kh?ng ???c qui ??nh và b?n kh?ng nh?t thi?t bi?t b?n s? mua ???c gì, ?i?u ?ó r?t r?i ro”. James

T?i có th? làm gì ?? h? tr? mình?

Có nhi?u th? mà ng??i m?c ADHD có th? làm ?? h? tr? s?c kh?e và phúc l?i t?ng th? c?a h?.

1. Nói v?i nh?ng ng??i xung quanh b?n h? có th? giúp b?n nh? th? nào

Gi?ng nh? b?t k? tình s?c kh?e nào, ng??i ta th??ng mu?n giúp ?? nh?ng h? kh?ng bi?t cách, và cu?i cùng d?n ??n vi?c cho l?i khuyên kh?ng h?u ích. H?y nói v?i nh?ng ng??i trong cu?c s?ng c?a b?n v? nh?ng ?i?u b?n th?y h?u ích và kh?ng h?u ích.

2. C? g?ng t?p th? d?c ??u ??n

T?p th? d?c ??u ??n t?t cho t?t c? m?i ng??i. ? nh?ng ng??i m?c ADHD, vi?c t?p th? d?c ??u ??n ?? ???c ch?ng minh làm gi?m ?áng k? các tri?u ch?ng liên quan t?i lo ?u và tr?m c?m, nh?ng th? có th? làm cho các tri?u ch?ng ADHD t?i t? h?n. T?p th? d?c ch?a ???c ch?ng minh cho th?y có tác ??ng tích c?c lên các tri?u ch?ng t?ng ??ng, b?c ??ng, ho?c gi?m chú ?.

3. Ng? ngon và ?? gi?c

Vi?c ng? kh?ng ngon có th? khi?n các tri?u ch?ng ADHD t?i t? h?n. Vi?c phát tri?n thói quen ng? t?t có th? khó kh?n nh?ng b?n th? th? m?t s? ?i?u cách sau:

• Phát tri?n và duy n? n?p gi? ng? tho?i mái, ví d? nh? ?i t?m, nghe nh?c
• ?i ng? và th?c d?y ?úng gi? m?i ngày, k? c? các ngày cu?i tu?n
• Tránh nhìn vào màn hình ít nh?t m?t ti?ng tr??c khi ?i ng?
• Kh?ngdùng ???ng, cafein ho?c c?n trong vòng vài ti?ng tr??c khi ?i ng?
• T?p th? d?c ?? trong ngày
• Gi? phòng ng? t?i và yên t?nh N?u có th?, b?n h?y ?? c?a s? m? ?? l?y kh?ng khí trong lành
  

4. H??ng t?i m?t ch? ?? ?n u?ng c?n b?ng và ?i?u ??

M?t nghiên c?u l?n ?? cho th?y có m?i liên quan gi?a các tri?u ch?ng gi?m chú ? v?i thói quen ?n u?ng kh?ng lành m?nh, bao g?m ?n các th?c ph?m nhi?u ???ng b? sung. M?t ch? ?? ?n u?ng kh?ng lành m?nh ?nh h??ng tiêu c?c ??n s?c kh?e th? ch?t và có th? là tính khí, khi?n vi?c qu?n l? các tri?u ch?ng ADHD khó kh?n h?n.

5. Lái xe

Theo lu?t, b?n ph?i báo v?i C? quan C?p gi?y phép Lái xe và Ph??ng ti?n (DVLA) v? b?t k? tình tr?ng nào có th? ?nh h??ng t?i kh? n?ng lái xe an toàn c?a b?n.

N?u b?n kh?ng ch?c ch?n li?u tình tr?ng ADHD c?a b?n ho?c thu?c ADHD c?a b?n có ?nh h??ng ??n kh? n?ng lái xe an toàn c?a b?n hay kh?ng, h?y nói chuy?n v?i bác s? c?a mình. N?u ch?ng ADHD có ?nh h??ng ??n vi?c lái xe c?a b?n và b?n kh?ng báo cho DVLA, b?n có th? b? ph?t lên ??n ?1,000. N?u b?n b? liên ??i trong m?t tai n?n, b?n có th? b? truy t?.

B?n có th? tìm hi?u thêm v? vi?c này.

T?i có th? h? tr? m?t ng??i mà t?i bi?t m?c ADHD b?ng cách nào?

N?u b?n bi?t ai ?ó m?c ADHD, b?n có th? làm m?t s? ?i?u ?? giúp cu?c s?ng c?a h? và c?a b?n d? dàng h?n

1. Tìm hi?u v? tr?ng b?nh

Ch? vì b?n ?? g?p m?t ng??i m?c ADHD kh?ng có ngh?a là b?n ?? g?p h?t nh?ng ng??i m?c ADHD. Tìm hi?u thêm v? tr?ng b?nh có th? giúp b?n có ???c s? hi?u bi?t v?ng ch?c h?n v? ADHD. ?i?u ?ó c?ng s? cho ng??i ?ó th?y r?ng b?n quan t?m ??n h?.

“Ki?t s?c, hay thay ??i và t?c gi?n nhi?u l?n trong m?t ngày. ?i?u ?ó có th? tác ??ng ??n m?i khía c?nh trong cu?c s?ng c?a b?n và nhi?u trong s? ?ó b? gi?u, ??c bi?t là v?i gánh n?ng v? tinh th?n c?a ph? n? khi ph?i xoay s? vi?c nhà, c?ng vi?c, gia ?ình. M?i ng??i kh?ng bi?t v? nh?ng ?i?u ?ó”. Margaret

2. Tham gia vào nhóm h? tr? ??ng b?nh

M?t s? nhóm h? tr? ??ng b?nh ADHD ng??i l?n ?i?u hành các nhóm riêng cho b?n ??i và v?/ch?ng c?a ng??i b?nh, ho?c cho phép h? tham gia vào các nhóm ADHD. Ki?m tra v?i nhóm tr??c khi tham gia. Th?ng th??ng b?n s? có th? tìm hi?u thêm v? nhóm h? tr? ??ng b?nh trên m?ng.

3. Nói chuy?n v?i ng??i b?n bi?t

H?i ng??i b?n bi?t xem b?n có th? giúp gì cho h?. N?u h? ch?a có th? ngh? ra ???c vi?c gì ngay b?y gi?, h?y cho h? bi?t n?u h? c?n ai ?? nói chuy?n sau này thì b?n s? s?n sàng.

4. H?y ? th?c v? s? s? nh?c

Có nhi?u quan ni?m sai l?m v? ch?ng ADHD và v? ng??i m?c ch?ng này. B?n có th? giúp ?? b?ng cách c?p nh?t cho mình và ng??i khác v? th?c t? c?a ADHD.

5. Ki?m soát c?n t?c gi?n c?a b?n

N?u b?n th?y hành vi c?a ng??i b?n quen g?y khó ch?u ho?c b?c b?i, h?y nói ra c?m xúc c?a b?n v?i ng??i mà b?n tin t??ng. N?u có các v?n ?? b?n mu?n trình bày, h?y c? g?ng gi?i thích r? ràng ?ó là v?n ?? là gì và ?i?u gì b?n ngh? có th? giúp ích ???c. Có th? có nhi?u ?i?u mà c? hai b?n có th? làm ?? gi?i quy?t v?n ??.

“Th?nh tho?ng khi chúng t?i nói v? khuy?t t?t, chúng t?i ??a ra m?c ??nh r?ng nó ph?i là th? gì ?ó có th? nhìn th?y. Và khi b?n m?c ADHD thì nó kh?ng d? nhìn th?y, và ng??i ta ch? coi ?ó là tính cách c?a b?n”. Hameed

Các th?ng thêm và s? h? tr?

H??ng d?n NICE v? ADHD

Các h??ng d?n này bao g?m vi?c nh?n bi?t, ch?n ?oán và qu?n l? ADHD ? tr? em, ng??i tr? và ng??i l?n. Chúng nh?m m?c ?ích c?i thi?n s? nh?n bi?t và ch?n ?oán c?ng nh? ch?t l??ng ch?m sóc và h? tr? cho nh?ng ng??i m?c ADHD.

• – Th?ng tin ???c vi?t cho c?ng chúng v? nh?ng gì b?n có th? mong ??i n?u b?n ???c ch?n ?oán m?c ADHD.
• – H??ng d?n l?m sàng ??y ?? v? ?i?u tr? và ch?n ?oán ADHD.

Th?ng tin v? ADHD

• – Th?ng tin t? NHS v? ADHD, ch?n ?oán và ?i?u tr?.
• – Th?ng tin t? t? ch?c t? thi?n s?c kh?e t?m th?n Mind v? ADHD và s?c kh?e t?m th?n.
• – Th?ng tin t? Chính ph? v? ADHD và vi?c lái xe.
• – Liên minh ADHD Scotland ?? th?c hi?n th?ng tin ?? giúp ng??i s? d?ng lao ??ng h? tr? ng??i m?c ADHD t?i n?i làm vi?c.

Các t? ch?c t? thi?n v? ADHD

D??i ??y chúng t?i ??a ra chi ti?t c?a m?t s? t? ch?c t? thi?n làm vi?c v?i và làm vi?c vì nh?ng ng??i m?c ADHD:

• – M?t t? ch?c t? thi?n ???c ?i?u hành b?i các tình nguy?n viên, m?t s? trong h? m?c ADHD, là nh?ng ng??i cung c?p th?ng tin và các cu?c g?p h? tr?.
• - M?t t? ch?c t? thi?n ?ng h? nh?ng ng??i m?c ch?ng ADHD và các tình tr?ng s?c kh?e th? ch?t và t?m l? khác.
• - M?t t? ch?c t? thi?n cung c?p s? h? tr? cho ng??i l?n và tr? em m?c ADHD ? Scotland, c?ng nh? cha m?, ng??i ch?m sóc và gia ?ình c?a h?.

Các nhóm h? tr? ng??i cùng c?nh ng?

• – ADHD UK t? ch?c các nhóm h? tr? ??ng b?nh, các bu?i gi?ng cung c?p th?ng tin và các m?c H?i & ?áp.
• - ADHD Aware t? ch?c các cu?c h?p nhóm h? tr? ??ng b?nh ?? cung c?p m?t kh?ng gian an toàn. Các nhóm này dành cho nh?ng ng??i m?c ADHD c?ng nh? b?n bè và gia ?ình c?a h?.

Th?ng tin s?c kh?e

• – Th?ng tin t? NHS v? ??i s?ng lành m?nh.
• – Th?ng tin t? NHS v? s? t?nh th?c.
• – Th?ng tin t? NHS v? gi?c ng? và s? m?t m?i.

C?ng tr?ng

Th?ng tin này ???c biên so?n b?i Ban biên t?p T??ng tác C?ng chúng c?a ??i h?c T?m th?n h?c Hoàng gia (PEEB). Nó ph?n ánh nh?ng b?ng ch?ng t?t nh?t có s?n t?i th?i ?i?m vi?t bài.

Các tác gi? chuyên gia: Dr Dietmar Hank và Dr Kate Franklin

C?m ?n nh?ng ng??i có kinh nghi?m th?c t? v? ADHD ?? giúp phát tri?n ngu?n tài li?u này, và ?? vui lòng ??ng ? chia s? kinh nghi?m c?a h? d??i d?ng các trích d?n.

??c bi?t c?m ?n ??n Susan Dunn Morua, sáng l?p viên và ?i?u ph?i viên c?a nhóm H? tr? ADHD dành cho ng??i l?n ? Bristol.

Tài li?u tham kh?o ??y ?? có s?n theo yêu c?u.